De boomgaard

Toen ik 12 jaar geleden het huis kocht, stond er al een aantal fruitbomen, waaronder appel, kers, peer, pruim en mispel. Daaraan heb ik cacco (sharonfruit), walnoot, perzik, amandel, vijg, olijf en meer peer, pruim en kers toegevoegd. Ook had ik in de toeloop naar de al bestaande bramenstruiken een fruitlaantje aangelegd, met kruisbessen-, frambozen- en aalbessenstruiken, maar dat is niets geworden.

De kersen zijn het dankbaarst: ze hoeven nooit gesnoeid te worden (omdat de takken al prachtig wijd-uit groeien) en ze dragen overdadig vrucht zonder allerlei wormen- of insectenvraat. Dat laatste is nl wèl het geval bij de appels: ondanks de aardige hoeveelheid van ongeveer 6 laagstambomen is er geen enkele eetbare appel te oogsten, ze zijn allemaal al in zeer klein stadium door wormen opgegeten en/of door een zwart soort huidkanker aangetast. Het schijnt dat een appel die je in een niet-biowinkel koopt, tientallen bespuitingen achter de rug heeft! Maar de kersen floreren dus zonder al deze chemie, en dan ook nog eens in overweldigende hoeveelheden, zoals de foto toont. De afgeknipte takken komen uit de hoge delen van de kroon waar ik dus niet bij kom, maar dat een kersenboom kàn worden gesnoeid tijdens het vruchtdragen komt dus enorm goed uit! Dat snoeien gebeurt met het mes dat aan een ongeveer 4 meter lange telescoopstok zit: ik hang de metalen haak die aan het eind van deze stok zit om de desbetreffende tak heen, en trek dan beneden aan het touw dat het mes naar boven doet klappen.

De mispels zijn altijd rot (vandaar het spreekwoord!), de amandelen betekenen enòrm veel werk (rapen/plukken, het 'perzikken'-vlees eraf halen, dan de pitten drogen, en ze vervolgens stuk voor stuk in de bankschroef kraken, want geen enkele notenkraker is er tegenop gewassen), en de perzikken werden steeds enorm geplaagd door de schimmel Bolla del pesche (dwz alle bladeren worden rood en rollen zich op, en verschrompelen vervolgens). Maar de peren en pruimen doen het goed, geheel zonder ziektes, en een klein pruimenboompje hing dus dit jaar helemaal òm door de zwaarte van vele tientallen grote paarse vruchten.

Een nog groter succesverhaal betreft de vijgen: deze door mij ongeveer 9 jaar geleden geplante boom geeft al 8 jaar lang een werkelijk enòrme oogst aan grote, zoete vijgen (zie het plaatje van 2 vijgen op mijn hand). Ik maak er al jaren lang veel jam en chutney van. Het 'geheim' van de overdadige vijgenproduktie is misschien dat deze boom zowat bòvenop de beerput staat......

De ongeveer 5 jaar geleden geplante walnotenboom begint de laatste 2 jaar vrucht te dragen, en het in dezelfde tijd geplante olijvenboompje idem. Dus beide heb ik vorig jaar voor het eerst geoogst: van de verse walnoten een liqeur gemaakt, en de olijven op zout water gezet.

Tenslotte de cacchi, enkelvoud cacco, waarvan hierboven de foto van een halve vrucht, nog met zijn mooie kroon. Je eet een cacco door het sensueel-slijmerige zoete vruchtvlees uit de schil te lepelen. Deze schil wordt dan wel niet gegeten, maar is wèl een genot om aan te raken: werkelijk babyhuid-zacht. Een tweede heel sensueel aspect dus van deze in niet-mediterraan Europa vrijwel onbekende vrucht. En laat dat asjeblieft zo blijven.

Groententuin

Sinds ik in het appartement beneden woon, is er mogelijkheid voor 'n groententuin dichter bij huis (in plaats van steeds tientallen treden van de tuintrap op en af) èn bovendien heb ik meer tijd. Dus sinds vorige lente enthousiast aan de gang. Het woord groententuin is trouwens wat eufemistisch, voor de ongeveer 30 m² grond die ik heb verkregen door mijn op één na onderste terras te verbreden. Via een eenvoudige 'wal' van planken, zoals op de foto te zien is. Daarna in het nu ontstane gat tussen bestaande terras en de planken eerst wat puin gestort, daarop vrij verse, dus nog groene 'compost', plus vele in lange stukken gesneden bananenbomen. Tenslotte alleen voor de sier een laagje aarde erop, ontstaan uit eigen compost. Aldus was ik ook verlost van enkele emmers puin en van de enorme bananenbomen, die immers in het begin van elk voorjaar tot de grond moeten worden afgesneden.

Vorige lente vooral tomaten en wat courgettes geplant. De laatste deden raar genoeg weinig tot niets, maar de tomaten, van de rassen Canestrini en Cuore di Bue ('runderhart') overtroffen elke verwachting. Zowel in kwaliteit (zoet als fruit, en heel vlezig en sappig) als in kwantiteit: van slechts ongeveer 10 planten heb ik véle draagtassen vol geoogst (zie foto met aansteker als vergelijking), zodat ik zelf de hele zomer lang eigen tomaten kon eten, er vele van uitgedeeld heb, en ook nog eens ongeveer 20 potten tomatensaus (pomarola) heb gemaakt.

Dus dit seizoen met nog meer enthousiasme begonnen, en ook het laatste stuk van het terras verbreed. Oogst: dezelfde overdonderende hoeveelheid verrukkelijke tomaten én dit jaar ook enorm veel courgettes! Ook had ik wat pitten van een gekochte (biologische) pompoen laten kiemen, en daaruit zijn enorme struiken gegroeid, die zich meterslang over het terrein van de benedenburen en van die aan de zijkant uitstrekken. Het eerste is gemakkelijk te bereiken, voor het tweede moet ik via een ladder over een scheidingsmuurtje klimmen. Afgezien van het feit dat ik dat leuk avontuurlijk vind, is er m.i. weinig zò heerlijk èn gemakkelijk te maken als pompoensoep! En wat zijn de vruchten mooi....

Dat praktisch alles (alleen de schorsenerenplantjes hebben het op één na niet gered) zo buitengewoon goed groeit komt m.i. door de bananenbomen (deze zijn van zachte en sappige structuur; de geiten en kippen waren er dol op) plus de home-made compost. Het doet mij veel genoegen deze te maken, dwz niet alleen al het plantaardige keukenafval apart verzamelen, maar ook zacht tuinafval. Het kringloopidee van groente naar voedsel naar afval naar nieuwe groente geeft mij veel voldoening. Wat het tuinafval betreft: de laatste weken heb ik de vijgenbladeren verzameld (sommigen zò groot dat ze Adam en Eva wel tot de navel hadden kunnen bedekken!), en die blijken licht zoet naar vijgen te geuren. Dat is nieuw voor mij, en ik ben dan ook op Internet op zoek gegaan naar recepten met vijgenbladeren, maar meer dan de bekende Griekse rijsthapjes in vijgenblad heb ik niet gevonden.

Het derde plaatje hierboven is natuurlijk "de trots" van mijn tuintje: een enorme knoestige overjarige koolstronk. Ziet er nogal lachwekkend uit, maar ik heb er toch blaadjes van gegeten, meegekookt in een tordellisoep.

Op dit moment is mijn tuin gevuld met rode bieten, bietenblad en veel koolsoorten: spruiten, broccoli, bloemkool en Italiaanse 'groene' kool. En nog wat resten courgettes, enkele kruiden en natuurlijk nog steeds die pompoenen.

Volgende keer over de boomgaard.

P.S. Moestuin schijnt het te heten (zie o.a. Maarten 't Harts bijdrages over die van hem in in de NRC), maar ik vind groententuin een mooier en duidelijker woord.