Kastanjefeest

Onlangs was ik, zoals elk jaar, op het kastanjefeest in Azzano, een bergdorp hogerop. Niet alleen kun je er warme gepofte kastanjes eten, maar ook ciacci (opgerolde crèpes van kastanjemeel, met zachte schapenkaas erin), vele andere gebaksoorten die niet direkt met kastanjes te maken hebben, broodjes, en panzanelle ofwel in olie gefrituurde deegslierten . Ik ga echter vooral voor de op deze sagra della castagna geschonken drank: vin nuovo, nieuwe wijn dus, die heel vol dieprood is, op het paarse af, licht schuimt en smaakt naar frambozensap. Deze wordt gemaakt door het geperste druivensap met koolzuur te bewerken. Deze vin nuovo lijkt niets op de Franse vin nouveau of de Italiaanse novello die beide een normalere gisting hebben ondergaan, en daardoor wat later op de markt verschijnen dan de vino nuovo. Men zegt dat de vino nuovo slechts mondjesmaat gedronken kan worden, omdat hij in de maag nog doorgist, met allerlei darmproblemen van dien, maar gelukkig heb ik daar tot nog toe geen last van gehad.

Zoals op de foto te zien is worden de kastanjes gepoft in geperforeerde vaten, die boven een vuur rondgedraaid worden.

Als we geluk hebben, gaat Don Hermes, de plaatselijke pastoor, op zijn accordeon spelen en daarbij zingen. Waarbij natuurlijk iedereen de Italiaanse volksliederen en schlagers, tot O sole mio toe, meezingt. Dit jaar echter maakte hij deel uit van een band, wat ik persoonlijk jammer vond. Maar ook dan blijft dit kastanjefeest voor mij een hoogtepunt van de herfst en van het leven in Italie.

Een lied van letters

Onlangs kreeg ik als cadeautje een boekje met gedichten van Sacha Maria von Bose, en deze spreken mij zo aan dat ik er hier enkele wil weergeven:

mijn ouders

een leegte

hun emoties

mij niet bekend

zij vullen mijn geest

met zoveel vragen

zonder antwoord

-----

ik zoek mijn letters

als vlinders fladderen

mijn woorden

worden zinnen

een lied van letters

-----

ik dik mijn herinneringen in

tot een vierkant blokje

dat in een glazen fles

vermengd met verlangen

vloeibaar wordt

ik drink ervan

om mijn leven te dromen

-----

haar ogen zijn

vereelt

gevoed met harde

emoties

geen toegang voor

de ander

alleen haar kijken

is het antwoord

-----

ik geniet van oogcontact

een vluchtige ontmoeting

op de fiets de stad tegemoet

het vonkje mee in het hart

Elk gedicht is door de uitgever, Amstel Ark Amsterdam, voorzien van een foto-illustratie, die goed bij de sfeer van het gedicht past. Een aantal daarvan zie je hier.

ISBN 978-90-794 46-04-9

Etrusken 2

Enkele dagen na het bezoek aan het Etruskisch museum besluiten we de opgravingenplek te (be)zoeken, de Poggio Civitate dus. Een jong meisje op straat legt ons uit dat we op de weg richting zuiden, achter een frantoio (olijfolieperserij) rechtsaf moeten, en dan is het daar ergens in de bossen. "Maar het is moeilijk te vinden, en er is bovendien praktisch niets te zien".

Meteen na de frantoio gaat de asfaltweg over in een smallere grintweg, die ook nog eens sterk stijgt. Na ongeveer een halve kilometer arriveren we bij een groot huis, waar we zeer enthousiast door twee honden en een poes verwelkomd worden. Maar er is niemand buiten om de weg aan te vragen, en ik wil niet storen in de siestatijd, dus zit er niets anders op dan op goed geluk wat bospaden in te rijden. Deze zijn ongeveer zo breed als mijn autootje, van grof grind met vele kuilen, en continu stijgend en dalend. Maar mijn 19-jarige Opel Corsaatje heeft nooit ergens moeite mee, en ik vind de naar binnen zwiepende en langs de auto krassende takken heerlijk avontuurlijk. Enkele minuten nadat we op een plat stuk gearriveerd zijn, dat volgens mijn gezelschap best wel eens de opgravingenplek zou kunnen zijn, maar volgens mij niet, bereiken we een vrij uitgestrekte hoogte, en hier zie ik al na een paar stappen vanaf het bospad grote lichtgekleurde tamelijk vierkante stenen nèt iets boven de grond uitsteken. 'Dit zou het kunnen zijn', denk ik, en loop enthousiast verder. Inderdaad verderop steeds meer tekenen dat hier opgegraven is: rechthoekige vakken met donkerder aarde dan de omgeving, hier en daar een rest van een mogelijk muurtje, enkele rode vlaggetjes aan stokken, en op een aantal plekken is te zien dat er onder het aardoppervlak iets in dik doorzichtig plastic ingepakt is. Al met al inderdaad niet erg sensationeel, maar mij en mijn reisgezelschap doet het heel veel om op de plek te staan waar meer dan 2500 jaar geleden de mensen gewoond hebben wier parafernalia we in het museum in Murlo gezien hebben. Die grote hofstede van ruim 60 meter lang en breed, met die prachtige dakversieringen, vele kamers en zelfs een rioleringssysteem, heeft dus hier gestaan! En natuurlijk zijn we ook uitgelaten over het feit dat we dit zomaar in één keer gevonden hebben, via uiterst smalle en ruige bospaadjes, met een autootje dat nu al 19 jaar lang trouw dienst doet, en niet terugschrikt voor Cameltrofee-achtige omstandigheden als deze.

Etrusken

Ben net terug van een week in een chalet op de camping in Casciano di Murlo, onder Siena. Twee jaar geleden kampeerde ik er, en vond de omgeving interessant en mooi genoeg om er nog eens heen te gaan, dit keer in een huisje wegens mijn hoogbejaarde reisgezelschap.

Allereerst gingen we naar het Etruskisch Museum in Murlo, en ik was ook deze keer weer ontroerd door de collectie. Je ziet hierin vooral hoe menselijk de bewoners van deze streek van ongeveer 2500 jaar geleden waren: een ivoren hertje als hanger, benen kammen, een grote bronzen gesp met twee herten, terracotta afbeeldingen van een banquet waarbij muziek gemaakt wordt en waarbij twee honden onder de tafels liggen.......

Er zijn vele terracotta voorwerpen te zien, o.a. van versieringen op de nok van het dak en pal onder het dak op de muur. Het was voor het eerst in dit museum dat ik van de Etrusken andere terracotta objecten zag dan hun bekende grafkisten, en dan nog wel deels in veelvoud gegoten in mallen. Dit laatste geldt voor de waterspuiers en versieringen aan de dakrand en voor de platen daaronder (zie de foto van de plaat met een afbeelding van een banquet; voor de duidelijkheid hierbij ook de tekening ervan). De versieringen op de nok zijn m.i. unica, zèker die van de heer van de hier opgegraven nederzetting, een zittende man met baard (die, geheel analoog aan oude Egyptische afbeeldingen, wordt weergegeven als een recht vertikaal blok) en flamboyante hoed. Dit mooie ongeveer half lifesize beeld is het markante symbool geworden van Murlo en omstreken.

Over deze Etruskische nederzetting bij Murlo, de zg. Poggio Civitate, wat m.i. zoveel betekent als stad op de heuvel, méér in een volgende blog. Want ik wil er weer een aantal foto's bij plaatsen, en de hier geplaatste vier vind ik wel een maximum.